Η πιο κοινή τοπογραφική αιτία των ερήμων ονομάζεται φαινόμενο της σκιάς της βροχής. Αυτό συμβαίνει όταν μια οροσειρά φράζει το μονοπάτι του υγρού αέρα, με αποτέλεσμα να ρίχνει την υγρασία της στην προσήνεμη πλευρά της οροσειράς. Η υπήνεμη πλευρά της οροσειράς, ή η πλευρά που βλέπει μακριά από τον άνεμο, παραμένει με πολύ λίγες βροχοπτώσεις και επομένως είναι επιρρεπής στην ερημοποίηση.